Module Ruimte en Wonen knaagt aan rol Provinciale Staten

In het kader van de nieuwe Omgevingswet behandelen we concept modules die zich tot een Omgevingswet gaan vormen. Afgelopen maand werd de module Ruimte en Wonen in de Integrale Commissie besproken. In dit kader stellende debat hebben we ons niet alleen op de inhoud gefocust. De focus lag ook op de vraag of de rol van Provinciale Staten geborgd is. 

De vier meest essentiële punten uit de module zal ik kort toelichten.

Gebiedsgericht

De module strooit grofweg dezelfde regels over de hele provincie uit. Dat doet, naar onze mening, geen recht aan de kracht of juist ontwikkelingsmogelijkheden van een gebied. De CU&SGP Statenfractie pleit voor regels die passen bij onder andere de sociaaleconomische positie van een regio. 

Kwaliteit van wonen

Er wordt geen invulling gegeven aan de kwaliteit van wonen. Wel worden er wat algemene en in deze tijd veel gebruikte begrippen gebruikt, maar zonder invulling. Enkele voorbeelden hiervan zijn het begrip sociale veiligheid. Maar wat vinden wij sociaal veilig? Het begrip geluid, waarom wordt er geen Geluids Productie Plafonds ingericht? Waarom geen sturing en keuzen op het gebied van klimaatadaptie? 

Bouw waar behoefte zich manifesteert

Een punt waar we positief door verrast zijn en wat tevens een breuk met de achterliggende jaren kan betekenen, is dat nu gebouwd dient te worden waar de behoefte zich manifesteert. Voorheen gold het adagium: bouw naar behoefte. Het is maar één woord verschil, maar praktisch gezien kan dit juist wel een fundamenteel verschil zijn. Dus niet bouwen voor naastgelegen steden en voor bewoners van elders die voorrang krijgen, maar voor de “eigen” inwoners. Hierdoor zouden dorpen hun karakter kunnen behouden en zou de wens in vervulling kunnen gaan die velen hebben, namelijk: wonen in de plaats waar je opgegroeid bent en waar je met je (toekomstige) gezin zou willen blijven. Overigens was er recent in een gerenommeerde krant te lezen dat minister De Jonge een wet aan het voorbereiden is waardoor gemeenten 50% van de huurwoningen en 50% van de koopwoningen onder de NHG-grens mag toewijzen aan haar eigen inwoners. Een goede ontwikkeling wat ons betreft, omdat het ook aansluit op het punt waar de behoefte zich manifesteert. 

Beleid Vrijkomende Agrarisch Bebouwing

In de nieuwe module is het beleid voor vrijkomende agrarische bebouwing verder uitgebreid. De manier waarop vinden wij echter zorgelijk om vier redenen: 

1. De redenen om boeren te stimuleren om de zaken te beëindigen of te verplaatsen, is nu niet alleen stikstof meer. Daar zijn we al niet gelukkig mee, maar nu zijn ook nog eens minder urgente onderwerpen voor het landelijk gebied een aanleiding voor Gedeputeerde Staten om in te zetten op beëindiging of verplaatsing. 
2. Het werkgebied waar deze druk door Gedeputeerde Staten kan worden uitgeoefend, wordt nu verruimd van Natura 2000 gebieden of stikstofgevoelige gebieden naar de hele provincie. 
3. Dit pakket aan maatregelen is wat ons betreft niet in lijn met de geest en het doel van de nieuwe Omgevingswet, namelijk initiatieven van onderop. Daarnaast heeft het veel impact op de bestemmingsplannen van gemeenten.
4. Provinciale Staten krijgen van Gedeputeerde Staten geen gelegenheid in deze processen van het maken van en besluiten over gebiedsplannen om hun kader stellende en controlerende taak uit te oefenen. Een bijzondere, maar vooral ook een onwenselijke situatie. 

Kortom: de zorgen rondom “onze” kader stellende en controlerende rol zijn er zeker. Hoe kan Provinciale Staten goed haar controlerende taak uitoefenen als het bij algemeenheden blijft en niet integraal is? Hoe kan het dat Provinciale Staten wordt uitgesloten in gebiedsplannen, zodat zij haar rol als controlerend en kader stellend orgaan niet of nauwelijks kan uitvoeren? 

In de Integrale Commissie hebben wij in onze bijdrage uitgebreid bij deze punten stil gestaan. Hierin kregen wij veel bijval, zeker als het ging om de bewaking van de rol van Provinciale Staten. Door steun vanuit de andere fracties gaan we de rol van Provinciale Staten in de gebiedsplannen verder bespreken bij de vaststelling van de module Ruimte en Wonen. De Gedeputeerde heeft toegezegd dat de opties voorhangprocedure en beslisbevoegdheid van de Provinciale Staten op tafel liggen. Tevens heeft de Gedeputeerde toegezegd dat de uitbreiding van onderwerpen én van het zoekgebied van het Vrijkomende Agrarisch Bebouwing beleid ook op de spreekwoordelijke discussietafel komen te liggen. In de toelichting bij deze module, die de inspraak ingaat, worden beide discussiepunten ook aangegeven. 

Het mag duidelijk zijn: koers houden!

Gerard van der Breevaart
Statenlid SGP